Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Tanımı

Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı nedir sorusu, şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirmek için kullandıkları iki temel yöntemi ifade eder.
Her iki işlem de şirketin ödenmiş sermayesini artırmayı amaçlar; ancak kaynak, yöntem ve yatırımcı üzerindeki etkileri bakımından farklıdır.

• Bedelli sermaye artırımı: Şirketin ortaklarından nakit karşılığında yeni sermaye toplaması.

• Bedelsiz sermaye artırımı: Şirketin iç kaynaklarını (geçmiş yıl kârları, yedek akçeler vb.) sermayeye eklemesi.

Kısacası, bedelli artırımla şirkete yeni para girişi olur, bedelsiz artırımla ise şirket iç kaynakları yeniden yapılandırılır.

Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelli sermaye artırımı, şirketin sermayesini artırmak için mevcut ortaklardan veya yatırımcılardan nakit katkı talep ettiği bir yöntemdir.
Bu yöntemde şirket yeni paylar ihraç eder ve ortaklara belirli bir bedel karşılığında bu payları alma hakkı tanır.

Amaç, şirketin finansman ihtiyacını karşılamaktır. Elde edilen nakit genellikle:

• Borçların azaltılması,

• Yeni yatırımların yapılması,

• İşletme sermayesinin güçlendirilmesi için kullanılır.

Özellikleri:

• Şirkete nakit girişi sağlar.

• Ortakların rüçhan hakkı bulunur (öncelikli pay alma hakkı).

• Hisse fiyatı, teorik olarak düzeltilmiş fiyat seviyesine düşer.

• Sermaye artışı oranı genellikle %50, %100 veya daha fazladır.

Örnek:

Bir şirketin sermayesi 200 milyon TL iken %50 bedelli sermaye artırımı yapılırsa, 100 milyon TL tutarında yeni sermaye şirkete girmiş olur.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelsiz sermaye artırımı ise, şirketin elindeki iç kaynakları (yedek akçeler, geçmiş yıl karları, değer artış fonları) kullanarak sermayesini artırmasıdır.
Bu işlemde şirkete herhangi bir nakit girişi olmaz; yalnızca bilanço kalemleri arasında bir aktarma yapılır.

Özellikleri:

• Şirkete yeni para girişi olmaz.

• Ortakların pay adedi artar, ancak toplam yatırım değeri değişmez.

• Hisse fiyatı teorik olarak düşer, çünkü pay sayısı artar.

• Yatırımcı açısından “ücretsiz hisse” elde edilmesi anlamına gelir.

Örnek:

Bir şirketin sermayesi 100 milyon TL ve dağıtılmamış kârı 50 milyon TL ise, %50 bedelsiz sermaye artırımı yaparak sermayesini 150 milyon TL’ye çıkarabilir.

Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Arasındaki Temel Farklar

İki artırımı ayıran en önemli unsur, kaynak ve şirkete para girişi durumudur.

Bu farklar, yatırımcı açısından da farklı stratejik sonuçlar doğurur. Bedelli artırımlar yatırım gerektirirken, bedelsiz artırımlar yatırımcıya ek pay kazandırır.

Bedelli ve Bedelsiz Artırımın Hisse Fiyatına Etkisi

Her iki sermaye artırımı da teorik olarak hisse fiyatında düşüşe yol açar, çünkü hisse sayısı artar. Ancak bu düşüş, şirketin piyasa değeri değişmediği için “teorik düzeltme” olarak kabul edilir.

Teorik Fiyat Hesabı (Basitleştirilmiş):

Yeni Fiyat = (Eski Fiyat × Eski Sermaye) / Yeni Sermaye

Bedelli artırımlarda, yatırımcı yeni payları bedel karşılığında alır; bedelsiz artırımlarda ise paylar ücretsiz verilir.

Yatırımcı Açısından Farklar

Yatırımcı için iki yöntem farklı sonuçlar doğurur:

• Bedelli Artırımda: Ortak, sermaye koyarak payını korur. Katılmak istemezse rüçhan hakkını borsada satabilir.

• Bedelsiz Artırımda: Ortak herhangi bir ödeme yapmaz, pay adedi otomatik olarak artar.

Bu nedenle bedelsiz artırımlar yatırımcılar arasında genellikle olumlu algılanır, çünkü şirkete duyulan güvenin göstergesi olarak görülür.

Sermaye Artırımı Kararlarının Yatırımcıya Mesajı

• Bedelli artırımlar: Şirketin finansmana ihtiyacı olduğunu, büyüme planı bulunduğunu veya borç yapılandırması yaptığını gösterir.

• Bedelsiz artırımlar: Şirketin iç kaynaklarının güçlü olduğunu, geçmiş dönem kârlarını sermayeye ekleyebildiğini gösterir.

Bu iki işlem, şirketin finansal stratejisinin yönünü anlamak açısından yatırımcıya önemli sinyaller verir.

Sonuç ve Değerlendirme

Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin sermaye yapısını güçlendirmesi için kullanılan iki temel yöntemdir.
Bedelli artırımla şirkete nakit girişi sağlanırken, bedelsiz artırımla iç kaynaklar sermayeye aktarılır.

Kısacası, bedelli sermaye artırımı büyüme için kaynak sağlar, bedelsiz sermaye artırımı ise şirketin finansal gücünü yansıtır.
Her iki yöntem de yatırımcı açısından farklı fırsatlar sunar ve doğru yorumlandığında şirketin geleceğine dair güçlü ipuçları verir.